किक आउट भए कान्तिपुरबाट रामेश्वर थापा
देशको नम्बर वान पत्रिका हो भनेर दाबी गर्ने कान्तिपुर दैनिकमा स्वामित्वको विवाद सुरु भएको छ । कैलास सिरोहिया र रामेश्वर थापा लगायतका लगानी रहेको सो पत्रिकाबाट थापा बाहिरीने हल्लासंगै कान्तिपुरले प्रिन्ट लाईनबाट थापाको नाम हटाइएको छ । बाहिरीनको लागि स्वामित्व बाँडफाँड नै नभई थापाको नाम हटाएपछि रुष्ट बनेका थापा कानूनी प्रक्रियामा जाने तयारीमा रहेका बुझिएको छ । उनले प्रेस काउन्सिलमा उजुरी गर्ने तयारी पनि गरेका छन् । माओवादीले कान्तिपुर फुटाउनको लागि उचालेपछि सिरोहिया माओवादीको पछि लागेका छन् जसको कारण आफ्नो एकल स्वावित्वको लागि उनी लागिपरेका छन् । केही समय अगाडि नागरिकमा माओावादीको प्रवेश भएसंगै त्यहाँका सम्पादक नारायण वाग्ले बाहिरिएका थिए । कान्तिपुरमा भने परिआए जुनै पार्टीको बन्न तयार रहेका सम्पादक शर्मा भएको कारण सिरोहियालाई केही अप्ठ्यारो छैन । थापा माओवादी भन्दा भिन्न विचार राख्ने व्यक्ति हुन् ।
केही समयअघि मात्रै माओवादीले ठूलो धनरासीका साथ नागरिक दैनिक अर्थात नेपाल रिपब्लिक मिडियामा लगानी भित्रयाएर आङ्खनो बर्चस्व कायम गरेको थियो । त्यस लगत्तै विनिन्न स्रोतबाट माओवादीको आँखा कान्तिपुरमा परेको छ । स्रोतले जनाएअनुसार कान्तिपुर पब्लिकेशनमा माओवादी निकट व्यवसायीहरु ठूलो रकमको साथ प्रवेश गर्दै छन् । कान्तिपुर पब्लिकेशनमा माओवादी लगानी भित्रिने भएपछि प्रत्यक्ष तथा अप्रत्यक्ष रुपमा फेरि ठूलो फुट भएको छ । थापा पब्लिकेशनबाट ६१ करोड लिएर अलग हुने हल्ला चलेको थियो । साढे दुई अर्ब रुपैयाँको सम्पत्ति मुल्याङकन भएको कान्तिपुरबाट थापाले आफ्नो भागमा पर्ने ६१ करोड लिएर निस्कने तयारीमा थिए । कान्तिपुरमा ३७ करोड लगानी गरेका थापाको २४ दशमलव ६ प्रतिशत सेयर छ । मुख्य लगानीकर्ता कैलाश सिरोहिया र थापाबीच अलग हुने प्रारम्भिक समझदारी केही समय अगाडि नै भएको थियो । थापा र कैलाश सिरोहियाले सम्पत्ति मूल्याङकन सम्वन्धि समझदारीपत्रमा हस्ताक्षर गरेपछि कान्तिपुरबाट थापा बाहिरिने तयारीमा थिए । वरिष्ठ चार्टड एकाउन्टेन्ट बिजयकुमार अग्रवालको नेतृत्वमा रहेको चार्टड एकाउण्टेण्टको समूहले कान्तिपुर पब्लिकेशनको सम्पत्ति र दायित्वको मूल्याङकन गरेको थियो । कान्तिपुर पब्लिकेशनको मूल्याङकन साढे दुई अर्ब गरेपछि मध्यस्थकर्ताका रुपमा वरिष्ठ अधिवक्ता सुशिल पन्तले निर्देशक थापाको कान्तिपुरबाट बाहिरिने खाकाको प्रारम्भिक सहमति पत्रमा तयार पारेका थिए । सो सहमतिपत्रमा दुबै जनाले हस्ताक्षर गरिसकेका छन् । माओवादी निकट केही व्यवसायीले कान्तिपुरमा लगानी गर्ने लालिपप सिरोहियालाई देखाएपछि थापा त्यसको विरुद्धमा थिए । दुईबीच यसै विषयमा मनमुटाव सुरु भएको थियो । थापा कान्तिपुरमा माओवादी लगानी थप्न नहुने पक्षमा थिए । तर थापालाई वाइपास गर्दै सम्पादक मार्फत माओवादी नेता वर्षमान पुनहरुसँग लगानी वार्ता अगाडी वढेपछि थापा अलग हुने तयारीमा थिए ।
माओवादीको मिडियामा लगानी
यसअघि नागरिकमा प्रचण्डले कब्जा जमाएका थिए । अहिले नागरिक प्रचण्डमय भएको छ । उसले माओवादीका अर्का उपाध्यक्ष बाबुराम भट्टराईलाई पनि छोडेको छैन । मिडियामा लगानी गरेर अगाडि बढ्ने रणनीति पछिल्लो समयमामाओवादीले बनाएको छ । यसको डिलिङको लागि वर्षमान पुन अगाडि देखिएका छन् । लोकतान्त्रिक भनिएको नागरिकमा पनि सोही योजनाअनुसार माओवादीको लगानी भएको थियो । अहिले यो पत्रिकाले माओवादी निकट व्यवसायीहरुको गुलामी गरिरहेको छ जसको उदेश्य पत्रिकामा थप लगानी भित्र्याउने रहेको छ । चार वर्ष ५० प्रतिशत स्वामित्व रहेका साझेदार विनोदराज ज्ञवालीले पनि कान्तिपुर छोडेका थिए । अहिले त्यो बेला कान्तिपुरको मूल्यांकन एक अर्ब ४० करोड रुपैया गरिएको थियो । अहिले दबाबमा २ अर्ब माथिको मुल्याङकन गरिएको छ । यस अगाडि माओावदीकै लगानीमा जनदिशा खुलेको थियो । सो पत्रिका बन्द भएपछि अहिले बैद्य माओवादीले नयाँ जनदिशा नामबाट आफ्नो मुखपत्र निकालिरहेको छ । माओवादीले अरु ठूला मिडियामा पनि आफ्नो कब्जा जमाउने लक्ष्य राखेको छ । यस अनुसार नै माओावदी एबीसी टेलिभिजन,नयाँ पत्रिका,नागरिकमा प्रवेश गरिसकेको छ । अब कान्तिपुरमा माओवादीले आँखा लगाएको स्रोतको भनाई छ ।
कान्तिपुर विगतदेखि वर्तमानसम्म
कान्तिपुर पब्लिकेसन सुरुमा २ करोड रुपैयाँ लगानीमा स्थापना भएको हो । स्थापनाकालमा श्याम गोयन्का र ज्ञवाली समुहले एकएक करोड रुपैयाँ राखेर थापाथलीमा घर भाडा लिइ कान्तिपुर सुरु गरेका थिए । पछि गोयन्काले घाटा गएको भन्दै कान्पिुर सिरोहियालाई बेचिदिएका थिए । गोयन्का कान्तिपुर छाड्दा २० लाख रुपैयाँ घाटा खाइ ८० लाख रुपैयाँ लिएर वाहिरिएका थिए । गोयन्का कान्तिपुरबाट बाहिरिएपछि सिरोहिया र ज्ञवाली परीवारको ५०÷५० प्रतिशत सेयर थियो । दुई करोडबाट सुरु भएको कम्पनी अहिले २० वर्ष पुगेको छ । २० वर्षपछि सिरोहियाले थापालाई विदा गर्दा उनको कुल लगानी १ सय ३० करोडभन्दा वढी हुने भएको छ । कान्तिपुरले अहिले झन्डै एक अर्ब रुपैयाँ ऋण रहेको पनि बताइएको छ । नेपाल इन्भेष्टमेन्ट बैंकले नेतृत्व गरेको बैंकहरुको समूहबाट ७० करोड रुपैयाँ ऋण रहेको जनाईएको छ । ज्ञवाली कान्तिपुरबाट छुट्टिँदा इन्भेष्टमेन्ट, ग्लोबल, सनराइज, माछापुच्छ«े र नेपाल बैंकले ७० करोड ऋण दिएका थिए ।
किन माओवादीको आँखा कान्तिपुरमा ?
अहिले कान्तिपुर सबैभन्दा ठूलो पश्लिकेशन हाउस हो । यसले कान्तिपुर दैनिक, अग्रेजी पत्रिका दि काठमाण्डू पोष्ट, साप्ताहिक नेपाल, नारी र साप्ताहिक प्रकाशन गर्छ भने कान्तिपुर रेडियो र टेलिभिजन पनि यही समुहमा छ तर टेलिभिजनको व्यवस्थापन तथा लगानी समुह भने अलग छन् । टेलिभिजनमा कान्तिपुर पब्लिकेशनको लगानी पनि छ, साथसाथै गैरआवासिय नेपाली उपेन्द्र महत्तो, जीवा लामिछाने लगायतका समूहको लगानी पनि छ । कान्तिपुरको तिनकुनेमा कम्प्लेक्स छ, कम्प्लेक्स अघि प्रति आना ५० लाख रुपैयाँ पर्ने १५४ आना जग्गा छ । कान्तिपुरले प्रेस राख्नका लागि पेप्सीकोलामा १३ रोपनी जग्गा समेत किनेको छ । त्यसबाहेक कान्तिपुरसँग भैरहवा, नेपालगञ्ज, पाखेरा र भेंडेटारमा एफएम रेडियो र त्यसका लागि आवश्यक जग्गासहितको घर छ । गत आथिर्क वर्षमा कान्तिपुरले विज्ञापन र पत्रिकाको विक्री आय गरी कुल १ अर्ब ३५ करोड हाराहारीको कारोवार गरेको छ । कुल कारोवारको ३५ प्रतिशत मुनाफाको आधारमा यसै आर्थिक वर्षबाट कम्पनीले कर्मचारीको तलब पनि बढाएको छ । कर्मचारीका लागि ३७ दिनको बोनस दिने घोषण पनि कम्पनीले गरेको थियो । अब भने कान्तिपुरमा पव्लिकेशनमा सिरोहिया परिवारको एक्लो हुने भएको छ । जसको कारण माओवादीलाई यहाँ प्रवेश गर्न सजिलो छ । अर्कोतर्फ ठूलो मिडियाको रुपमा स्थापित भएको र धेरै उत्पादनहरु रहेकोले पनि माओवादीको आँखा कान्तिपुरमा परेको हो ।
के गर्लान थापाले ?
सिम्रिक एयरका सञ्चालक समेत रहेका थापा कान्तिपुरबाट बाहिरिने उनको योजना नै हो । तर अब के गर्ने भन्ने विषयमा उनी मौन छन् । व्यवसायमा लगानी गर्ने कि मिडियामा भन्नेमा उनले निर्णय गरिसकेका छैनन । तर नागरिकबाट निस्केका नारायण वाग्ले समुहमा उनी मिस्सिने पक्का छ । यो समुह बनेर सञ्चार क्षेत्रमै लगानी गर्ने सोचमा थापा रहेका बुझिएको छ । कान्तिपुरका पूर्व सम्पादक वाग्ले र अमित ढकाल लगायत व्यापारीक समुहसँग अहिले थापाले कुरा गरिरहेका छन् । उनी नेपाली, अंग्रेजी दैनिक र टीभीमा समेत लगानी गर्ने तयारीमा छन् । लोकतान्त्रिक धारको सञ्चार माध्यम स्थापना गर्ने सोचका साथ थापाले काम अगाडि बढाउन चाहेको बताइएको छ । उनीहरुले नयाँ स्थापना गर्ने भन्दा पनि पुरानै ब्राण्डको कुनै मिडिया हाउस किन्ने सोचमा समेत रहेका बुझिएको छ । पुरानामा राजधानी,हिमालय टाइम्स सहित केही मिडियासंग कुरा गर्ने र नमिलेमा नयाँ स्थापना गर्ने सोचमा यो समुह रहेको छ ।
केही समयअघि मात्रै माओवादीले ठूलो धनरासीका साथ नागरिक दैनिक अर्थात नेपाल रिपब्लिक मिडियामा लगानी भित्रयाएर आङ्खनो बर्चस्व कायम गरेको थियो । त्यस लगत्तै विनिन्न स्रोतबाट माओवादीको आँखा कान्तिपुरमा परेको छ । स्रोतले जनाएअनुसार कान्तिपुर पब्लिकेशनमा माओवादी निकट व्यवसायीहरु ठूलो रकमको साथ प्रवेश गर्दै छन् । कान्तिपुर पब्लिकेशनमा माओवादी लगानी भित्रिने भएपछि प्रत्यक्ष तथा अप्रत्यक्ष रुपमा फेरि ठूलो फुट भएको छ । थापा पब्लिकेशनबाट ६१ करोड लिएर अलग हुने हल्ला चलेको थियो । साढे दुई अर्ब रुपैयाँको सम्पत्ति मुल्याङकन भएको कान्तिपुरबाट थापाले आफ्नो भागमा पर्ने ६१ करोड लिएर निस्कने तयारीमा थिए । कान्तिपुरमा ३७ करोड लगानी गरेका थापाको २४ दशमलव ६ प्रतिशत सेयर छ । मुख्य लगानीकर्ता कैलाश सिरोहिया र थापाबीच अलग हुने प्रारम्भिक समझदारी केही समय अगाडि नै भएको थियो । थापा र कैलाश सिरोहियाले सम्पत्ति मूल्याङकन सम्वन्धि समझदारीपत्रमा हस्ताक्षर गरेपछि कान्तिपुरबाट थापा बाहिरिने तयारीमा थिए । वरिष्ठ चार्टड एकाउन्टेन्ट बिजयकुमार अग्रवालको नेतृत्वमा रहेको चार्टड एकाउण्टेण्टको समूहले कान्तिपुर पब्लिकेशनको सम्पत्ति र दायित्वको मूल्याङकन गरेको थियो । कान्तिपुर पब्लिकेशनको मूल्याङकन साढे दुई अर्ब गरेपछि मध्यस्थकर्ताका रुपमा वरिष्ठ अधिवक्ता सुशिल पन्तले निर्देशक थापाको कान्तिपुरबाट बाहिरिने खाकाको प्रारम्भिक सहमति पत्रमा तयार पारेका थिए । सो सहमतिपत्रमा दुबै जनाले हस्ताक्षर गरिसकेका छन् । माओवादी निकट केही व्यवसायीले कान्तिपुरमा लगानी गर्ने लालिपप सिरोहियालाई देखाएपछि थापा त्यसको विरुद्धमा थिए । दुईबीच यसै विषयमा मनमुटाव सुरु भएको थियो । थापा कान्तिपुरमा माओवादी लगानी थप्न नहुने पक्षमा थिए । तर थापालाई वाइपास गर्दै सम्पादक मार्फत माओवादी नेता वर्षमान पुनहरुसँग लगानी वार्ता अगाडी वढेपछि थापा अलग हुने तयारीमा थिए ।
माओवादीको मिडियामा लगानी
यसअघि नागरिकमा प्रचण्डले कब्जा जमाएका थिए । अहिले नागरिक प्रचण्डमय भएको छ । उसले माओवादीका अर्का उपाध्यक्ष बाबुराम भट्टराईलाई पनि छोडेको छैन । मिडियामा लगानी गरेर अगाडि बढ्ने रणनीति पछिल्लो समयमामाओवादीले बनाएको छ । यसको डिलिङको लागि वर्षमान पुन अगाडि देखिएका छन् । लोकतान्त्रिक भनिएको नागरिकमा पनि सोही योजनाअनुसार माओवादीको लगानी भएको थियो । अहिले यो पत्रिकाले माओवादी निकट व्यवसायीहरुको गुलामी गरिरहेको छ जसको उदेश्य पत्रिकामा थप लगानी भित्र्याउने रहेको छ । चार वर्ष ५० प्रतिशत स्वामित्व रहेका साझेदार विनोदराज ज्ञवालीले पनि कान्तिपुर छोडेका थिए । अहिले त्यो बेला कान्तिपुरको मूल्यांकन एक अर्ब ४० करोड रुपैया गरिएको थियो । अहिले दबाबमा २ अर्ब माथिको मुल्याङकन गरिएको छ । यस अगाडि माओावदीकै लगानीमा जनदिशा खुलेको थियो । सो पत्रिका बन्द भएपछि अहिले बैद्य माओवादीले नयाँ जनदिशा नामबाट आफ्नो मुखपत्र निकालिरहेको छ । माओवादीले अरु ठूला मिडियामा पनि आफ्नो कब्जा जमाउने लक्ष्य राखेको छ । यस अनुसार नै माओावदी एबीसी टेलिभिजन,नयाँ पत्रिका,नागरिकमा प्रवेश गरिसकेको छ । अब कान्तिपुरमा माओवादीले आँखा लगाएको स्रोतको भनाई छ ।
कान्तिपुर विगतदेखि वर्तमानसम्म
कान्तिपुर पब्लिकेसन सुरुमा २ करोड रुपैयाँ लगानीमा स्थापना भएको हो । स्थापनाकालमा श्याम गोयन्का र ज्ञवाली समुहले एकएक करोड रुपैयाँ राखेर थापाथलीमा घर भाडा लिइ कान्तिपुर सुरु गरेका थिए । पछि गोयन्काले घाटा गएको भन्दै कान्पिुर सिरोहियालाई बेचिदिएका थिए । गोयन्का कान्तिपुर छाड्दा २० लाख रुपैयाँ घाटा खाइ ८० लाख रुपैयाँ लिएर वाहिरिएका थिए । गोयन्का कान्तिपुरबाट बाहिरिएपछि सिरोहिया र ज्ञवाली परीवारको ५०÷५० प्रतिशत सेयर थियो । दुई करोडबाट सुरु भएको कम्पनी अहिले २० वर्ष पुगेको छ । २० वर्षपछि सिरोहियाले थापालाई विदा गर्दा उनको कुल लगानी १ सय ३० करोडभन्दा वढी हुने भएको छ । कान्तिपुरले अहिले झन्डै एक अर्ब रुपैयाँ ऋण रहेको पनि बताइएको छ । नेपाल इन्भेष्टमेन्ट बैंकले नेतृत्व गरेको बैंकहरुको समूहबाट ७० करोड रुपैयाँ ऋण रहेको जनाईएको छ । ज्ञवाली कान्तिपुरबाट छुट्टिँदा इन्भेष्टमेन्ट, ग्लोबल, सनराइज, माछापुच्छ«े र नेपाल बैंकले ७० करोड ऋण दिएका थिए ।
किन माओवादीको आँखा कान्तिपुरमा ?
अहिले कान्तिपुर सबैभन्दा ठूलो पश्लिकेशन हाउस हो । यसले कान्तिपुर दैनिक, अग्रेजी पत्रिका दि काठमाण्डू पोष्ट, साप्ताहिक नेपाल, नारी र साप्ताहिक प्रकाशन गर्छ भने कान्तिपुर रेडियो र टेलिभिजन पनि यही समुहमा छ तर टेलिभिजनको व्यवस्थापन तथा लगानी समुह भने अलग छन् । टेलिभिजनमा कान्तिपुर पब्लिकेशनको लगानी पनि छ, साथसाथै गैरआवासिय नेपाली उपेन्द्र महत्तो, जीवा लामिछाने लगायतका समूहको लगानी पनि छ । कान्तिपुरको तिनकुनेमा कम्प्लेक्स छ, कम्प्लेक्स अघि प्रति आना ५० लाख रुपैयाँ पर्ने १५४ आना जग्गा छ । कान्तिपुरले प्रेस राख्नका लागि पेप्सीकोलामा १३ रोपनी जग्गा समेत किनेको छ । त्यसबाहेक कान्तिपुरसँग भैरहवा, नेपालगञ्ज, पाखेरा र भेंडेटारमा एफएम रेडियो र त्यसका लागि आवश्यक जग्गासहितको घर छ । गत आथिर्क वर्षमा कान्तिपुरले विज्ञापन र पत्रिकाको विक्री आय गरी कुल १ अर्ब ३५ करोड हाराहारीको कारोवार गरेको छ । कुल कारोवारको ३५ प्रतिशत मुनाफाको आधारमा यसै आर्थिक वर्षबाट कम्पनीले कर्मचारीको तलब पनि बढाएको छ । कर्मचारीका लागि ३७ दिनको बोनस दिने घोषण पनि कम्पनीले गरेको थियो । अब भने कान्तिपुरमा पव्लिकेशनमा सिरोहिया परिवारको एक्लो हुने भएको छ । जसको कारण माओवादीलाई यहाँ प्रवेश गर्न सजिलो छ । अर्कोतर्फ ठूलो मिडियाको रुपमा स्थापित भएको र धेरै उत्पादनहरु रहेकोले पनि माओवादीको आँखा कान्तिपुरमा परेको हो ।
के गर्लान थापाले ?
सिम्रिक एयरका सञ्चालक समेत रहेका थापा कान्तिपुरबाट बाहिरिने उनको योजना नै हो । तर अब के गर्ने भन्ने विषयमा उनी मौन छन् । व्यवसायमा लगानी गर्ने कि मिडियामा भन्नेमा उनले निर्णय गरिसकेका छैनन । तर नागरिकबाट निस्केका नारायण वाग्ले समुहमा उनी मिस्सिने पक्का छ । यो समुह बनेर सञ्चार क्षेत्रमै लगानी गर्ने सोचमा थापा रहेका बुझिएको छ । कान्तिपुरका पूर्व सम्पादक वाग्ले र अमित ढकाल लगायत व्यापारीक समुहसँग अहिले थापाले कुरा गरिरहेका छन् । उनी नेपाली, अंग्रेजी दैनिक र टीभीमा समेत लगानी गर्ने तयारीमा छन् । लोकतान्त्रिक धारको सञ्चार माध्यम स्थापना गर्ने सोचका साथ थापाले काम अगाडि बढाउन चाहेको बताइएको छ । उनीहरुले नयाँ स्थापना गर्ने भन्दा पनि पुरानै ब्राण्डको कुनै मिडिया हाउस किन्ने सोचमा समेत रहेका बुझिएको छ । पुरानामा राजधानी,हिमालय टाइम्स सहित केही मिडियासंग कुरा गर्ने र नमिलेमा नयाँ स्थापना गर्ने सोचमा यो समुह रहेको छ ।
